Hoofdstuk 2 – Het prille begin
Een Vaishnava in New York
Op 19 september voer de Jaladuta de haven van New York binnen.
New York is een wereldstad en New Yorkers zijn gewend om niet te veel aandacht te schenken aan alles wat er aan nieuws en vreemds binnenkomt. Maar wat zouden ze gedacht hebben van deze oudere, vriendelijk uitziende heer, zoals hij daar aan kwam lopen in zijn katoenen dhoti, met zijn tulasi-mala om zijn nek en een oude chadar om zijn schouders geslagen? Hij had een goudkleurige huidskleur en zijn voorhoofd was gedecoreerd met witachtige tilak. Zijn hoofd was geschoren, op de sikha na, en hij droeg witte rubberen slippers met puntneuzen. Kortom, hij zag er net zo uit als vele andere inwoners van Vrindavan. Maar wie in New York had ooit zo iemand gezien, of er zelfs maar van kunnen dromen? Toen Bhaktivedanta Swami de aankomsthal binnenstapte wist hij niet of hij naar links of rechts moest gaan. Ene meneer Agarwal uit Mathura, die hij tijdens zijn predikwerk was tegengekomen, had een zoon die in Butler, Pennsylvania woonde. Op zijn vaders verzoek was deze zoon, Gopal, bereid gevonden om financieel borg te staan voor de swami. Zijn adres was tevens de eerste plek van waaruit Bhaktivedanta Swami’s werkzaamheden in de Verenigde Staten zouden aanvangen. Er zou toch wel iemand zijn om hem te begroeten?
Gelukkig had de familie Agarwal inderdaad iemand gestuurd om hem op te vangen. De reis ging nu per bus verder naar het stadje Butler in Pennsylvania.
De swami als curiositeit
Omdat de familie nogal klein behuisd was, en wellicht ook omdat ze niet precies wisten wat ze met een swami aan moesten, hadden ze een kamer gehuurd in een nabijgelegen Y.M.C.A.-hotel, waar Bhaktivedanta Swami kon overnachten. Overdag zou hij hen dan kunnen bezoeken. Gopal en vooral Sally Agarwal waren vrijwel onmiddellijk ingenomen met de swami. Sally was een Amerikaanse vrouw die weinig wist van zijn culturele achtergrond, maar ze was volledig gecharmeerd door Bhaktivedanta Swami’s goede manieren en zijn vriendelijke karakter. In die tijd was een authentieke swami uit India in traditionele kledij een echte bezienswaardigheid. Sally en Gopal nodigden allerlei vrienden uit om hem te zien en hem van alles te vragen. De meesten waren wel van hem onder de indruk, maar meer als een soort curiositeit.
Sally en de swami
Sally voelde zich al gauw helemaal bij hem op haar gemak en had er plezier in om hem van alles te laten zien over het dagelijks leven in Amerika. Ze vond Bhaktivedanta Swami ook bijzonder geïnteresseerd in al het onbekende om hem heen, zoals bijvoorbeeld de diepvriesgroenten in de supermarkt. Zelfs als ze aan het stofzuigen was, iets wat hij nooit eerder had gezien, zat hij op de bank en keek vol belangstelling toe. Ze vond hem een briljant mens en een perfecte gast. Als ze geen tijd had om met hem te praten bad hij op zijn gebedssnoer de Hare Krishna maha-mantra. Ze hoefde zich dan geen zorgen om hem te maken want ze wist dat hij volmaakt gelukkig was.
De gezant van bhakti-yoga
Al snel kwam er een journalist om de Swami te interviewen voor de plaatselijke krant, de Butler Eagle.
De volgende dag verscheen er een positief artikel met als kop “Gezant van bhakti-yogd’, vergezeld door een foto waarop Bhaktivedanta Swami zijn Srimad-Bhagavatam omhoog houdt.
Het artikel begon zo:
“Een lichtbruine man in een verbleekt oranje gewaad en witte badslippers stapte gisteren uit een klein autootje en ging het Y.M.CA- hotel van butler binnen om er een bijeenkomst bij te wonen. Het is A..C. bhaktivedanta Swamiji uit India. De swami heeft een boodschap voor de mensen in het Westen.”
Het artikel betitelde het Srimad-Bhagavatam als ‘ bijbelse literatuur’ en Bhaktivedanta Swami als ‘de wijze leraar’. Het ging verder met:
“Mijn missie is het godsbewustgijn van de mensen weer tot leven te wekken,” zegt Swamiji. “God is de Vader van alle levende wezens, in al hun duizenden verschillende vormen,” zo legt hij uit.
“Met het menselijk leven heeft de evolutie haar toppunt bereikt. Als we de boodschap missen, moeten we weer terug om het hele proces opnieuw te ondergaan,” gelooft hij… Bhaktivedanta Swami leeft als een monnik en staat niet toe dat een vrouw zijn voedsel aanraakt. Tijdens een zeereis van zes weken en in de flat van de familie Agarwal in Butler maakt hij zijn eigen maaltijden klaar in een koperen pan met verschillende verdiepingen. Daarin stoomt hij rijst en groenten en maakt hij tegelijkertijd “brood”. Hij leeft strikt vegetarisch en mag alleen melk drinken, “het wondervoedsel voor baby’s en oude mensen.” “Als de Amerikanen meer aandacht aan hun geestelijk leven zouden schenken, zouden ze veel gelukkiger zijn”, zegt hij.”
De eerste zaadjes geplant
Bhaktivedanta Swami gaf enkele lezingen in de omgeving van Butler en sprak met veel mensen over zijn missie. Hij vond dat de vooruitzichten om in Amerika te prediken erg goed waren. Maar na een maand was de helft van zijn visum alweer verstreken en dus besloot hij naar New York te gaan, om daar te prediken voor zijn tijd om was. Op weg naar New York bezocht hij nog een professor in Sanskriet in Philadelphia. Als sannyasi was Bhaktivedanta Swami eraan gewend om van de ene plaats naar de andere te reizen. Alhoewel hij een bedelmonnik van respectabele leeftijd was vond hij het niet erg om het rustige leven in Butler achter zich te laten. Hij was niet gehecht aan de huiselijke sfeer waarin hij kon koken en met Sally Agarwal over stofzuigers, diepvriesgroenten en Amerikaanse gewoontes praten. Toch was zijn verblijf in Butler leerzaam geweest. Hij had van heel dichtbij kunnen ervaren hoe het leven in Amerika was en hij was blij om te merken dat hij in goede gezondheid verkeerde. Hij voelde zich gesterkt en enthousiast om zijn missie uit te voeren.
Door liefde overspoeld
Bhaktivedanta Swami kende niemand in New York maar hij had een contactpersoon: Dr. Ramamurti Mishra, een yoga-leraar met een studio in New York. Deze had laten weten dat hij welkom was om bij hem te logeren tijdens zijn verblijf in de stad. Dr. Mishra was wat men noemt een ’Uptown Swami’. In plaats van traditionele kledij droeg hij modernere Indiase kleren. Ook had hij andere opvattingen over yoga dan Bhaktivedanta Swami. Dr. Mishra was een impersonalist, die niet geloofde in de transcendentale natuur van Krishna’s gedaante. Toch gedroeg hij zich respectvol jegens Bhaktivedanta Swami, die oud genoeg was om zijn vader te kunnen zijn. Dr. Mishra had problemen met zijn gezondheid en was daardoor sterk vermagerd. De komst van de swami was voor hem een waar medicijn. Hij verklaarde dat Bhaktivedanta Swami hem werkelijk het leven had gered doordat hij zijn landgenoot ‘overspoelde met liefde’ en regelmatig voedzame, vegetarische maaltijden bereidde, die hij graag met Dr. Mishra deelde.
Bhaktivedanta Swami was verheugd om te zien dat de meeste producten die hij gewoonlijk voor zijn maaltijden gebruikte, ook in Amerika te koop waren. Hij had zich mentaal al voorbereid op het eten van slechts granen en aardappels, indien zou blijken dat er verder niets anders dan vlees verkrijgbaar was.
De controverse
Soms hield de swami met succes een kirtan in het bijzijn van de yoga-studenten. Toch was dit voor Bhaktivedanta Swami geen gunstige plek om te verblijven, aangezien Dr. Mishra niet toestond dat de swami zijn filosofische opvattingen verkondigde aan de studenten. De filosofische meningsverschillen tussen Dr. Mishra en Bhaktivedanta Swami waren groot. Volgens Mishra was het Allerhoogste iets onpersoonlijks, terwijl de kernboodschap van de Veda’s is dat de Allerhoogste een transcendentaal Persoon is. Omdat hij economisch afhankelijk was van zijn gastheer kon Bhaktivedanta Swami niet vrijuit prediken over de leer van de Bhagavad-gita, gesproken door de Allerhoogste Godspersoon zelf. En dit was nu precies de reden waarom hij naar New York was gekomen!
Inmiddels had hij genoeg ervaring opgedaan om te weten dat de mensen belangstelling hadden voor zijn boodschap. Dus verhuisde Bhaktivedanta Swami na een paar weken van het huis van Dr. Mishra naar een klein kamertje zonder ramen, dat grensde aan Dr Mishra’s yoga-studio vlakbij Central Park. Hij had besloten om zijn visum te laten verlengen, maar hij moest dringend een meer passende verblijfplaats vinden.
’Wij wensen u succes‘
Op 8 november 1965 stuurde Bhaktivedanta Swami een brief aan zijn godbroeders van de Gaudiya Matha in India, met het verzoek om hem financieel te helpen zodat ze gezamenlijk een predikcentrum konden openen in New York.
Drie weken later kwam het antwoord, maar het was niet bemoedigend. In plaats van samen te willen werken was ieder slechts begaan met het lot van hun eigen centrum in India. Ze wensten hem succes maar konden spijtig genoeg geen geld beschikbaar stellen voor een dergelijk ambitieus project.
Toch bleef Bhaktivedanta Swami altijd vol vertrouwen in Krishna. Hij werkte verder aan zijn boeken, zwierf door de stad, chantte de maha-mantra en sprak met allerlei mensen. Eens vertelde hij aan een voorbijganger die hij op een bankje in het park ontmoette, dat hij al vele tempels had, en vele volgelingen. Het was slechts de tijd die hen nog scheidde. Hij wist dat zijn visie bewaarheid zou worden, als Krishna het wilde.
Bron: Het leven en Werk van Srila Prabhupada
Gebaseerd op de Srila Prabhupada-Lilamrita door Satsvarupa dasa Goswami
Selectie en Bewerking door Gokula Vrindavan devi dasi en Rati Manjari devi dasi